***نسیم معرفت***

***معنای واژه قرآنی«ذاتِ الحُبُک»+(وَالسَّماءِ ذاتِ الْحُبُکِ «سوره ذاریات آیه 7)

پرسش : منظور از «حُبُک» در آیه 7 سوره «ذاریات» چیست؟

پاسخ : در این آیه مى خوانیم: (سوگند به آسمان که داراى چین و شَکَن هاى زیبا است)؛ «وَ السَّماءِ ذاتِ الْحُبُکِ».  براى «حُبُک» (بر وزن کُتُب) جمع «حِباک» (بر وزن کِتاب)، در لغت معانى بسیارى گفته شده، از جمله: راه ها و چین و شَکَن هایى که بر اثر بادها روى رَمْل هاى بیابان ، و یا صفحه آب و یا ابرهاى آسمان پیدا مى شود. به موهاى «مُجَعَّد» نیز «حُبُک» گفته مى شود. گاه «حُبُک» را به معنى زیبایى و زینت تفسیر کرده اند.  و همچنین به معنى شکلِ موزون و مُرتّب.  و ریشه اصلى آن که «حَبْک» (بر وزن کَبک) است به معنى بستن و مُحکم کردن است. (1) به نظر مى رسد، همه این معانى به یک معنى باز مى گردد و آن چین و شَکَن هاى زیبایى است که در میان امواج ، ابرهاى آسمان، رَمْل هاى بیابان و موهاى سر پیدا مى شود .  و امّا تطبیق این معنى بر آسمان ، یا به خاطر اَشکال مختلف توده هاى ستارگان و صورت هاى فَلَکى (مجموعه هایى از ستارگان ثابت را که شکل خاصى به خود گرفته، صورت فلکى مى نامند) است ، یا به خاطر موج هاى جالبى است که در ابرهاى آسمانى پیدا مى شود  و گاه به قدرى زیبا است که مدّت ها چشم هاى انسان را متوجه خود مى سازد  و یا توده هاى عظیم کهکشان ها است که همچون پیچ و خَم هاى موهاى مُجَعَّد ، بر صفحه آسمان ظاهر مى شود، مخصوصاً عکس هاى جالبى که دانشمندان به وسیله تلسکوپ ها از این کهکشان ها بر داشته اند ، کاملاً موهاى مُجَعَّد و پیچیده را تداعى مى کند .  بنابر این معنى ، قرآن به آسمان و این کهکشان هاى عظیم که در آن روز چشم تیز بین علم و دانش بشر هنوز به آن نیفتاده بود ، سوگند یاد مى کند .  با توجه به اینکه ، این معانى منافاتى با هم ندارند ، ممکن است همه آنها در این سوگند ، جمع باشند، در آیه 17 سوره «مُؤمِنُون» نیز مى خوانیم: «وَ لَقَدْ خَلَقْنا فَوْقَکُمْ سَبْعَ طَرائِقَ»؛ (ما بر فراز شما هفت راه آفریدیم) که اشاره به تنوّع و کثرت آسمان ها و کُرات و کهکشان ها و عوالِم مختلف است. (2) این نکته نیز قابل توجه است که ریشه اصلى «حُبُک» مى تواند اشاره به استحکام آسمان ها و پیوند مُحکم کُرات با یکدیگر ، مانند سیارات منظومه شمسى با قرص خورشید ، بوده باشد. (3)

پی نوشت:

(1): به «لِسانُ العَرَب» و «مُفرَدات راغِب» مادّه «حَبَکَ» مراجعه شود .

(2): در تفسیر این آیه شرح مَبسوطی در جلد 14 «تفسیر نمونه» صفحه 215 به بعد آمده است .

(3): گرد آوری از کتاب  تفسیر نمونه آیت الله العُظمی ناصر مکارم شیرازی ، دارُالکُتُبِ الأِسلامِیَّة ، چاپ بیست و ششم ج 22 ص 322 .

https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=25&lid=0&mid=245237&catid=22801 +پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله ناصر مکارم شیرازی .

*** تنظیم و  اصلاحات : توسط  :  استاد سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی

***********************************

***  درس هايي از نَهجُ البَلاغه توسط آيت الله سيد اصغر سعادت ميرقديم لاهيجي در مسجد امام خميني پرديسان قم-چهار شنبه شب ها (شب هاي پنج شنبه) - بعد از نماز مغرب و عشا . +سايت حکيم زين العابدين عسکري گيلاني لشت نشايي رشتي+http://hakim-askari.rozblog.com/post/693 .+کليک کنيد .

*** آياولايت فقيه انتصابي تشريعي الهي است ياانتخابي اعتباري مردمي؟!+آيت الله سيد اصغر سعادت ميرقديم لاهيجي+http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=17844+ پايگاه انديشوران حوزه .+کليک کنيد .

*** نقدبرنقد+نقدبرنقدجناب آقاي دانيال نمازي توسط استاد سيد اصغرسعادت ميرقديم لاهيجي+پايگاه انديشوران حوزه+http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=17640 ..+کليک کنيد .
*** مِنطَقَةُ الفَراغ چيست و چه لزومي دارد؟!+پرسش و پاسخ+آيت الله سيداصغرسعادت ميرقديم لاهيجي+پايگاه انديشوران حوزه + http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=17657 + کليک کنيد .
*** نقد استاد سيداصغرسعادت ميرقديم لاهيجي به سخنان حجت الاسلام دکترداوود فِيرحي زنجاني+نقد بر يک مُصاحبه انحرافي+پايگاه انديشورران حوزه+http://saadat.andishvaran.ir/fa/ShowNote.html?ItemId=17535 .+کليک کنيد .

*** تفسير سوره کهف توسط آيت الله سيداصغرسعادت ميرقديم لاهيجي+ بر اساسِ «متنِ عربي کتابِ اَلميزان جلد 13.علامه طباطبايي»+سايت سعادت ميرقديم ها+کليک کنيد  +

http://saadatmirghadimha.rzb.ir/post/8 .

*** موضوعات و عناوین اخلاقی و تربیتی و اجتماعی و اعتقادی و حدیثی+پایگاه اندیشوران حوزه+آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی