*تلاش بي‌نظير حضرت آيت‌الله خامنه‌اي براي فقه موسيقي/ مفصل‌ترين درس خارج فقه در موضوع غناء و موسيقي
کتاب متن درس خارج فقه حضرت آيت‌الله العظمي خامنه‌اي در موضوع «غناء و موسيقي» از سوي انتشارات انقلاب اسلامي منتشر شده است.
به گزارش خبرآنلاين اين کتاب شامل 76 جلسه درس خارج فقه در سال تحصيلي 87-88 است. يکي از منابع آيت‌الله خامنه‌اي در مباحث غناء ، کتاب «غنا، موسيقي» به کوشش آقايان محسن صادقي و رضا مختاري بوده است.
آيين معرفي درسنامه‌ي «غناء و موسيقي» روز سه‌شنبه (1 مرداد 98) در دفتر مُؤسسه فرهنگي پژوهشي انقلاب اسلامي در شهر مقدس قم برگزار شد، به همين مناسبت بخش فقه و معارف پايگاه اطلاع‌رساني KHAMENEI.IR در گفت‌وگويي با حجت‌الاسلام والمسلمين رضا مختاري، رئيس مُؤسّسه کتاب‌شناسي شيعه، ابعاد مسئله‌ي غنا و روش درس خارج فقه آيت‌الله خامنه‌اي را بررسي کرده است.
حجت‌الاسلام والمسلمين رضا مختاري به نکات مختلفي درباره اين کتاب اشاره کرده است که خلاصه خبرآنلاين از اين گفت وگو را در زير مي خوانيد:
_ علاوه بر پيشينه‌ي تاريخي و مباحث علما، روايات زيادي به اين موضوع پرداخته‌اند که اهميت موضوع را مي‌رساند، حدود 300 روايت از امامان معصوم (عَلَيهِمُ السَّلامُ) در جوانب مختلف مسأله غناء و موسيقي وجود دارد و مي‌دانيد که مهم‌ترين منبع استنباط ما بعد از قرآن کريم، روايات معصومين است.
_ احاديث غناء و موسيقي را هم جمع‌آوري و تبويب کرديم و هم بحث سند روايات را بررسي مطرح کرديم. بعد که اين کتاب «غنا، موسيقي» چاپ شد، خيلي از فقها ما را تشويق کردند از جمله آيت‌الله مظاهري، آيت‌الله خرازي و آيت‌الله جوادي. آيت‌الله خرازي گويا فرمودند که 50 درصد کار فقيه در اين کار انجام شده است.
درس فقه آيت‌الله جوادي وقتي به غناء و موسيقي رسيد رسماً از همين کتاب استفاده مي‌کردند. ولي در بسياري از بحث‌هاي ديگر همان روش سنتي سابق در بحث فقها مطرح بود.
_ حضرت آيت‌الله خامنه‌اي وقتي مکاسب محرمه را شروع کردند، محور درس ايشان مکاسب شيخ انصاري بود. وقتي به اين بحث رسيدند به جهت شدت ابتلاي اين موضوع، مکاسب شيخ انصاري را به عنوان محور بحث کنار گذاشتند و فرمودند که من وقتي اين کتاب «غنا، موسيقي» را ديدم، ديدم که بدون مراجعه به اين کتاب کامل نمي‌شود.
_ حضرت آيت‌الله خامنه‌اي وقتي به اين بحث رسيدند به جاي اينکه محور بحثشان را مکاسب محرمه شيخ قرار دهند، روايات غناء قرار دادند و فرمودند که ما روايات را دانه به دانه از روي اين کتاب مي‌خوانيم.
روايات را از روي کتاب خواندند و تمام روايات را از لحاظ سندي و متني بررسي کردند، همچنين تحقيقات فقها را که در مجلدات ديگر کتاب بود به مناسبت بحث کردند، بعضي‌ها را قبول کردند و بعضي‌ها را رد کردند، بنابراين فقط به روايات اکتفا نشد.
_ يک نکته ديگر که ما سؤالات متعددي راجع به غناء جمع‌آوري کرديم که حضرت آيت‌الله خامنه‌اي فرمودند که خوب است ما دانه دانه اين سؤالات را جواب بدهيم. تک تک سؤالات را خواندند و با توجه به مبناي خودشان جواب دادند.
_ آيت‌الله خامنه‌اي تمام روايات غناء را از لحاظ سندي و متني بررسي کردند، همچنين تحقيقات فقها را به مناسبت بحث کردند، بعضي‌ها را قبول کردند و بعضي‌ها را رد کردند، بنابراين فقط به روايات اکتفا نشد.
ويژگي ديگر اين است که آيت‌الله خامنه‌اي توجه به مباحث تاريخي غناء و موسيقي دارند که اين خود در فهم درست و برداشت درست از روايات خيلي مؤثر است. کتاب اَبُوالفَرَج اصفهاني را يک دوره مطالعه کرده‌اند يا قسمتهاي بيشتر را که لازم است تا از وضعيت صدر اسلام اطلاع يابند مطالعه کرده‌اند. بني‌اميه و بني‌عباس براي توجيه بعضي از کارهايشان بعضي از مطالب را به رسول خدا (صَلَّي اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلّمَ) نسبت مي‌دادند که معصومين (عَلَيهِمُ السَّلامُ) رد کردند، اين مطلب ضمن همين احاديث غناء است که از امام معصوم (ع) پرسيدند و حضرت فرمودند: «کَذَبُوا» يا «کَذَبَ الزِّنديقُ». توجه به نکته‌هاي تاريخي خيلي کمک مي‌کند به برداشت صحيح از روايات و اين را نبايد غفلت کنيم. [حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ اَلْهَمَدَانِيُّ رَضِيَ اَللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا اَلرَّيَّانُ بْنُ اَلصَّلْتِ قَالَ: سَأَلْتُ اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَوْماً بِخُرَاسَانَ فَقُلْتُ يَا سَيِّدِي إِنَّ إِبْرَاهِيمَ بْنَ هَاشِمٍ اَلْعَبَّاسِيَّ حَكَى عَنْكَ أَنَّكَ رَخَّصْتَ لَهُ فِي اِسْتِمَاعِ اَلْغِنَاءِ فَقَالَ كَذَبَ اَلزِّنْدِيقُ إِنَّمَا سَأَلَنِي عَنْ ذَلِكَ فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ رَجُلاً سَأَلَ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ إِذَا مَيَّزَ اَللَّهُ بَيْنَ اَلْحَقِّ وَ اَلْبَاطِلِ فَأَيْنَ يَكُونُ اَلْغِنَاءُ فَقَالَ مَعَ اَلْبَاطِلِ فَقَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَدْ قَضَيْتَ . از رَيَّان بْن صَلْت روايت شده است كه گفت روزى در خراسان از حضرت رضا (عَلَيهِ السَّلامُ) سؤال كردم و عرض كردم يا سَيّدى ، هشام بن ابراهيم عبّاسى از شما روايت كرده است كه شما رُخصت و اجازه فرموده اي در گوش دادن بغناء . حضرت فرمود اين زنديق دروغ گفته است زيرا كه از من اين مسأله را سؤال كرد و گفتم مردى از حضرت باقر (عَلَيهِ السَّلامُ) اين مسأله را سؤال كرد آن جناب فرمود كه چون حقتعالى در روز قيامت ميان حق و باطل جدا كند غناء در كدام طرف مي باشد ؟! عرض كرد در طرف باطل است . فرمود حكمش را خودت كردى . «عُيُون أَخبارُ الرِّضا (عَلَيهِ السَّلامُ) , جلد 2 , صفحه 14 ».]
_ نکته ديگر توجه به آراي فقها در زمينه‌ي غناء و موسيقي است، به استفتائاتي که از آيت‌الله خويي يا امام(رَحِمَه‌ُاللهُ) شده مراجعه کردند. در درس‌هاي خارج ديگر نديده‌ايم که فقيهي بگويد استفتائات آيت‌الله خويي را ببينيم چه نظري دارد؟ ايشان استفتائات را هم معمولاً که استدلال در آن نيست و فقط خود فتوا است، مراجعه کردند.
_ خلاصه هر منبعي که به نوعي به فهمِ برتر کمک مي‌کرد مراجعه شده است، مقصود اينکه غير از رساله‌ها و احاديث که يک نگاه جامع داشته‌اند، استفتائات فقها را هم مورد بحث قرار داده‌اند و خيلي بحث روان و قابل فهم و روشن است و پيچيده نيست. ميشود گفت هيچ درس غنايي در حوزه وجود نداشته که حدود 70 جلسه طول کشيده باشد ، يک سال درسي است، حالا اگر هم بوده من به ياد ندارم. بي‌سابقه است که اين مقدار به اين بحث اهميت داده بشود و خود اين کتاب ميشود يک منبع تحقيق براي درس‌هاي خارج بعدي که اساتيد مي‌خواهند درس بدهند، از اين کتاب استفاده کنند و زواياي مُبهَمش حل ميشود.
https://www.khabaronline.ir/news/1282694/%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D8%A8%DB%8C-%D9%86%D8%B8%DB%8C%D8%B1-%D8%A2%DB%8C.
*************************************************
*** موضوعات و عناوین اخلاقی و تربیتی و اجتماعی و اعتقادی و حدیثی+پایگاه اندیشوران حوزه+آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی
*** عناوین و موضوعات اخلاقی،تربیتی ، اجتماعی، سیاسی...+وبلاگ نسیم معرفت+آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی