به نام خدا

معنای انفاق در راه خدا از نظر علامه طباطبایی«ره»

* يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيراً مِنَ الْأَحْبارِ وَ الرُّهْبانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوالَ النَّاسِ بِالْباطِلِ وَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ الَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا يُنْفِقُونَها فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِيمٍ .

اى كسانى‌كه ايمان آورده‌ايد! بسيارى از دانشمندان و راهبان، (با سوء استفاده از موقعيّت خود،) اموال مردم را به ناحق مى‌خورند و آنان را از راه خدا باز مى‌دارند و كسانى‌كه طلا و نقره مى‌اندوزند و آن را در راه خدا انفاق نمى‌كنند، پس آنان را به عذابى دردناك، بشارت بده .

سوره توبه آیه 34 .

مرحوم علامه طباطبایی در اَلمیزان در ذَیل آیه 34 از سوره توبه در باره معنا و مراد از «انفاق در راه خدا» چنین فرمود :

وَ سَبيلُ اللهِ عَلَى ما يُستَفادُ مِن كَلامِهِ تَعالَى هُوَ ما تَوَقَّفَ عَلَيهِ قِيامُ دِينِ اللهِ عَلَى ساقِهِ وَ أَن يَسلِمَ [اَن يُسَلَِّمَ] مِن اِنهِدامِ بُنيانِهِ كَالجِهادِ  وَ جَميعِ مَصالِحِ الدّينِ الواجِبِ حِفظُها، وَ شُئُونِ مُجتَمَعِ المُسلِمينَ اَلَّتِي يَنفَسِخُ عَقدُ المُجتَمَعِ لَوِ انفُسِخَت، وَ الحُقُوقِ المالِيَّةِ الواجِبَةِ الَّتِي أَقامَ الدِّينُ بِها صُلبَ المُجتَمَعِ الدِّينِيِّ ، فَمَن كَنَزَ ذَهَباََ أَو فِضَّةََ وَ الحاجَةُ قائِمَةُُ وَ الضَّرُورَةُ عاكِفَةُُ فَقَد كَنَزَ الذَّهَبَ وَ الفِضَّةَ وَ لَم يُنفِقها فِي سَبيلِ اللهِ فَليُبَشِّر بِعَذابِِ أَليمِِ فَإِنَّهُ آثَرَ نَفسَهُ عَلَى رَبِّهِ وَ قَدَّمَ حاجَةَ نَفسِهِ أَو وُلدِهِ ، اَلأِحتِمالِيَّةَ عَلَى حاجَةِ المُجتَمَعِ الدِّينِيِّ ، اَلقَطعِيَّةِ .

و آنگونه كه از كلام خداوند مُتعال در آیات قرآن کریم در رابطه با انفاق و مانند آن  استفاده می شود ، انفاق در راه خدا  آن است که اگر دین خدا بخواهد بر  ساق و پایه اش  قِوام و قیام داشته باشد متوقّف بر آن (انفاق) می باشد . انفاق در راه خدا عبارتست از آن انفاقى كه قوام دين بر آن است و بواسطه آن بُنیان و اساس دین خدا از انهدام و نابودی محفوظ و سالم می ماند و به عبارت دیگر اگر انفاق در راه خدا انجام شود دین خدا محفوظ و پایدار می ماند . مانند انفاق در جهاد و جنگ و انفاق در جميع مصالح دينى كه حفظ آن مصالح واجب است، و همچنين  مانند انفاق در شؤون و امور اجتماعى مسلمين كه با اِنفِساخ و به هم ریختن آن امور (بواسطه عدم انفاق) ، شيرازه  و اساس اجتماع مسلمانان در هم می ریزد و از بین می رود ، و نيز مانند حقوق مالى که شرعا واجب است [مثل خمس و زکات] كه دين آن را به منظور  تثبیت و  تحكيمِ اساسِ اجتماع تشريع كرده است،  پس کسی که طلا و نقره (پول و سرمایه و مال و اموالش) را حَبس و احتکار و ذخیره کند و برای رفعِ احتیاجات مسلمانان خرج و انفاق نکند و حال آنکه مسلمین مُحتاج و نیازمند به هزینه ها و انفاقات باشند و ضرورت و نیازِ آنها (مسلمانان) هم پابرجا و بر قرار باشد ، چنین شخصی در واقع مشمول آیه 34 از سوره توبه است . پس به تحقیق او از کسانی است که  طلا و نقره  (پول و سرمایه و مال و اموالش) را  حَبس و احتکار و ذخیره نموده و انفاق در راه خدا نکرده است و بايد منتظر عذابِ اَلیم و دردناكِ الهی باشد  چون او خواسته و میل خود را در برابر خواسته خدايش برگزیده و  برتری داده  و احتياج موهوم و احتمالى خود و فرزندانش را بر احتياج قطعى و مُبرَم و ضرورى جامعه دينى مسلمین مقدم داشته است .

(اَلمیزان جلد 9 ص261)

** آیت الله سیداصغرسعادت میرقدیم لاهیجی

********************************

[*نسیم-معرفت-+-معنای-انفاق-در-راه-خدا+ http://nasimemarefat.parsiblog.com/Posts/5037/]